Konsekwencje Brexitu dla Polaków mieszkających w UK

Pobyt w UK

Aby pozostać w Wielkiej Brytanii dłużej niż do końca okresu przejściowego, czyli  31 grudnia 2020 roku należy złożyć wniosek o Settled Status (skierowany dla osób, które przebywają w Wielkiej Brytanii minimum 5 lat) bądź wniosek o Pre-settled Status (skierowany dla osób, które przebywają w Wielkiej Brytanii mniej niż 5 lat). Każda z osób, która przebywa w UK mniej niż 5 lat i uzyska Pre-Settled Status, po pięciu latach pobytu będzie miała możliwość uzyskania Settled Status. Jednakże warunkiem ich uzyskania jest udokumentowanie legalnego pobytu na terenie Wielkiej Brytanii. W związku z powyższym aby je uzyskać należy posiadać m.in dowody zatrudnienia, płacenia podatków, miejsca zamieszkania, a także listy / dokumentację od lekarzy czy bilety lotnicze. Home Office akceptuje wiele dokumentów, które potwierdzają pobyt na Wyspach. Listę tę można bezpośrednio znaleźć na stronach rządowych pod adresem gov.uk.

Brak benefitów bez Settled Status

Obywatele Unii Europejskiej nieposiadający Settled Status nie będą mieli możliwości wypłacenia żadnych zasiłków po 31 grudnia 2020 roku. W związku z powyższym jeśli zależy Ci na otrzymywaniu benefitów - nie zwlekaj z wyrobieniem statusu osiedleńca. Termin składania wniosków do EU Settlement Scheme upływa 30 czerwca 2021 roku.

Podróż tylko z ważnym paszportem

Od 1 stycznia 2021 roku większość obywateli Unii Europejskiej (w tym Polski) będzie mogła podróżować do Wielkiej Brytanii na wakacje lub krótkie wycieczki bez konieczności posiadania wizy. Władze Wielkiej Brytanii przedłużyły okres, w którym będzie można wjechać do UK za okazaniem dowodu osobistego do dnia 1 października 2021 roku, po tym okresie niezbędny będzie paszport. Natomiast osoby, które posiadają status osiedleńca lub Pre-Settled Status w ramach systemu EU Settlement Scheme lub zezwolenia wydawanego pracownikom przygranicznym, będą mogły używać dowodu osobistego w celu wjazdu do Wielkiej Brytanii, co najmniej do 31 grudnia 2025 roku.

Nowy system imigracyjny 

System ten będzie miał zastosowanie względem osób przybywających do Wielkiej Brytanii od 1 stycznia 2021 roku. Obywatele UE przenoszący się do Wielkiej Brytanii, w celu podjęcia pracy, będą musieli wcześniej uzyskać wizę. Obywatele UE ubiegający się o wizę dla pracowników wykwalifikowanych będą musieli wykazać ofertę pracy od zatwierdzonego sponsora pracodawcy, aby móc się o nią ubiegać. Jeśli jesteś pracodawcą planującym sponsorowanie wykwalifikowanych migrantów od 2021 roku, a obecnie nie jesteś zatwierdzonym sponsorem, powinieneś rozważyć uzyskanie zatwierdzenia już teraz.

Prawo jazdy

Od stycznia 2021 roku Polska będzie w dalszym ciągu uznawać wydane w UK prawo jazdy, jako dokument uprawniający do kierowania pojazdami. Polskie prawo jazdy będzie również honorowane na terenie Wielkiej Brytanii. Jednakże kwestia ta dotyczy tylko kierowców, którzy nie posiadają stałego miejsca zamieszkania na terenie Wielkiej Brytanii.

Twój pojazd nie jest ubezpieczony w Wielkiej Brytanii?

Jeśli posiadasz ubezpieczenie pojazdu wydane w Unii Europejskiej, Andorze, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii, Serbii lub Szwajcarii, powinieneś mieć przy sobie zieloną kartę ubezpieczenia lub inny ważny dowód ubezpieczenia. Aby zachować ważność, inny dowód ubezpieczenia musi być dokumentem wystawionym przez ubezpieczyciela pojazdu i powinien zawierać:

• nazwę ubezpieczyciela;
• tablicę rejestracyjną lub inne dane identyfikacyjne pojazdu;
• okres ochrony ubezpieczeniowej;
• przed podróżą skontaktuj się z ubezpieczycielem pojazdu.
   

Jeśli Twój pojazd jest ubezpieczony w kraju spoza Unii Europejskiej, Andory, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Serbii lub Szwajcarii, to co musisz zrobić, będzie zależeć od tego, czy Twój kraj jest członkiem systemu zielonej karty. Jeśli twój kraj jest jej członkiem - będziesz musiał posiadać przy sobie zieloną kartę, jeśli nie wówczas Twój pojazd będzie wymagał wykupienia ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii.

Roaming oraz połączenia z krajami UE

Limit kosztów połączeń oraz SMS-ów z Wielkiej Brytanii do krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego przestanie obowiązywać od 1 stycznia 2021 roku. Przed wykonaniem połączenia lub wysłaniem SMS-a do krajów UE lub EOG zalecane jest sprawdzanie kosztów swojego operatora. Darmowy roaming podczas podróży do krajów Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego nie będzie już gwarantowany od 1 stycznia 2021 roku. Zmiana ta obejmuje także pracowników firm brytyjskich podróżujących po UE w celach biznesowych. Jednak operatorzy telefonii komórkowej (Three, EE, O2 i Vodafone) oświadczyli, że nie mają obecnie planów zmiany swoich zasad dotyczących roamingu mobilnego. 

Rząd wprowadził ustawę, która ma na celu ochronę konsumentów przed nieoczekiwanymi opłatami od 1 stycznia 2021 roku. Ustawa zobowiązuje operatorów telefonii komórkowej do stosowania limitu finansowego wykorzystania danych mobilnych za granicą.

Zatrudnianie obywateli UE w Wielkiej Brytanii

Nowy, punktowy system imigracyjny w znacznym stopniu zmieni zasady zatrudniania obywateli Unii Europejskiej na terenie Wielkiej Brytanii od 1 stycznia 2021 roku. Zmiana ta zrówna obywateli z krajów należących do UE z tymi spoza Unii, a także wprowadzi wymagania dla osób ubiegających się o pracę w zakresie: rodzaju pracy, pensji i znajomości języka angielskiego. Firmy, które będą chciały skorzystać z umiejętności pracowników z Unii Europejskiej (oraz z państw spoza UE) będą musiały uzyskać status „licencjonowanego sponsora”.

Wymagania dla pracowników przyjeżdżających do UK po Brexicie

Pracownicy z Unii Europejskiej, którzy będą chcieli dostać pracę po Brexicie, będą musieli spełnić wymagania w zakresie posiadanych umiejętności, wysokości wynagrodzenia i umiejętności językowych. Potencjalni pracownicy będą musieli:

• spełniać wymagania dotyczące minimalnej znajomości języka angielskiego;
• mieć zagwarantowane wynagrodzenie na poziomie minimum £25 600 lub na poziomie „stawki obowiązującej” dla danego sektora;
• posiadać umiejętności na poziomie przynajmniej RQF3, czyli na poziomie 3. w brytyjskim systemie kwalifikacji zawodowych Regulated Qualifications Framework. RQF3 to odpowiednik „A level”, czyli polskiej matury.
  
   

Transfery wewnątrz firmy

Jeśli chcesz przenieść pracownika z części swojej firmy znajdującej się za granicą do oddziału w Wielkiej Brytanii, mogą oni ubiegać się o transfer wewnątrzfirmowy. Kandydaci będą musieli być obecnymi pracownikami, którzy będą pełnić role spełniające progi umiejętności i wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2021 roku pracownicy przenoszący się do Wielkiej Brytanii będą musieli:

• posiadać 12-miesięczne doświadczenie w pracy dla zagranicznej firmy, której właścicielem jest firma brytyjska – dla niej będą pracować;
• podejmować pracę na wymaganym poziomie umiejętności RQF6 lub wyższym (równoważny poziom studiów magisterskich);
• zarabiać przynajmniej 41 500 GBP lub „obowiązującą stawkę” za pracę, w zależności od tego, która z tych kwot jest wyższa.
   

Zezwolenie dla pracowników przeniesionych do Wielkiej Brytanii, na trasie przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, jest tymczasowe. Pracownicy mogą być delegowani do Wielkiej Brytanii wielokrotnie, ale nie mogą przebywać w Wielkiej Brytanii dłużej niż pięć lat w dowolnym sześcioletnim okresie. Pracownicy, którzy otrzymali wynagrodzenie powyżej 73,900 funtów, nie muszą pracować za granicą przez 12 miesięcy i mogą przebywać w nim do dziewięciu lat w dowolnym dziesięcioletnim okresie.

Zasady wjazdu na Wyspy dla osób karanych

Od stycznia 2021 roku o wiele więcej obywateli Unii Europejskiej z rejestrami karnymi otrzyma zakaz wjazdu do Wielkiej Brytanii. Osoby skazane na ponad rok więzienia będą z niej odsyłane.  Natomiast obywatele UE, którzy popełnili jakiekolwiek przestępstwo w ubiegłym roku, również mogą otrzymać zakaz. Przestępcy, którzy nie odbyli kary pozbawienia wolności, mogą otrzymać zakaz wjazdu do UK, jeśli istnieją jakiekolwiek dowody na to, że są „wielokrotnymi” przestępcami, wyrządzają „poważną krzywdę” lub ich obecność w Wielkiej Brytanii „nie sprzyja dobru publicznemu”.
 

Osoby naruszające przepisy celne oraz biorące udział w pozorowanym małżeństwie mogą także otrzymać zakaz wjazdu do Wielkiej Brytanii.

Obywatele UE, w przypadku w którym stwierdzono, iż są bezdomni, mogą zostać deportowani, jeśli odmówią wsparcia od władz, takiego jak oferta zakwaterowania. Może to dotyczyć osób mieszkających na ulicach, które popełniają przestępstwa lub działają w sposób antyspołeczny, np. agresywnie żebrzą. Działania te będą ostatecznością, w związku z powyższym zostaną przeprowadzone odpowiednie kontrole, aby upewnić się, że osoby bezdomne nie są ofiarami współczesnego niewolnictwa lub handlu.

Sprawy alimentacyjne

Obecnie sądy brytyjskie mogą rozpoznawać sprawy w innym kraju dotyczące alimentów, jeśli mają do tego jurysdykcję zgodnie z rozporządzeniem UE 4/2009 w sprawie zobowiązań alimentacyjnych.

Od 1 stycznia 2021 roku uchylone zostanie rozporządzenie UE 4/2009 w sprawie zobowiązań alimentacyjnych. W sprawach, które rozpoczynają się po tym okresie, sąd w Anglii i Walii zdecyduje, czy posiada jurysdykcję na podstawie odpowiednich przepisów spoza UE (chyba, że strony przed zakończeniem okresu przejściowego dokonały wyboru prawa zgodnie z przepisami UE ). Zasady te różnią się w zależności od rodzaju sprawy alimentacyjnej, przed którą stoi Sąd.

Wytyczne Komisji Europejskiej stanowią: jeżeli postępowanie dotyczy pozwanego mającego miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii, jurysdykcja międzynarodowa będzie podlegać przepisom krajowym państwa członkowskiego UE, w którym wytoczono powództwo. Aby poznać prawo, które sąd państwa członkowskiego zastosuje w sprawie dotyczącej strony lub osoby fizycznej, powinno się w miarę możliwości zasięgnąć porady prawnej.

Uprowadzenie dziecka za granicę

Po Brexicie Anglia oraz Walia w dalszym ciągu przestrzegać będą Konwencji haskiej z 1980 roku w sprawach dotyczących uprowadzenia dziecka za granicę. Ustawa ta jest włączona również do naszego prawa krajowego. Dzieci bezprawnie uprowadzone lub zatrzymane poza krajem ich pobytu mają zostać tam zawrócone, w celu podjęcia długoterminowych decyzji dotyczących przyszłości dziecka. Osoby, których dzieci zostały wywiezione z kraju bez ich zgody przez innego rodzica lub prawnego opiekuna dziecka, powinny skontaktować się z ICACU w celu uzyskania dalszych wskazówek.

Sprawy rozwodowe

Po zakończeniu okresu przejściowego sądy w Anglii oraz Walii uznawać będą rozwody udzielone w państwach członkowskich UE, w przypadku których postępowanie wszczęło się po zakończeniu okresu przejściowego w taki sam sposób, jak ma to miejsce obecnie w przypadku orzeczeń z krajów spoza UE. Pozwy rozwodowe na podstawie nowych przepisów brytyjskich nadal będą zezwalać cudzoziemcom na rozwód. Petycja będzie jednak musiała opierać się na „jedynym miejscu zamieszkania”. Oznacza to, że musisz mieć stałe miejsce zamieszkania, a także musisz zapewnić, iż nie zamierzasz opuszczać Wielkiej Brytanii, by móc podlegać brytyjskiej jurysdykcji.

Studia wyższe w UE po Brexicie

Porozmawiaj ze swoją brytyjską instytucją szkolnictwa wyższego lub odwiedź witrynę UCAS, jeśli myślisz o odbyciu części swoich studiów w Wielkiej Brytanii. Twój doradca ds. studiów zagranicznych będzie mógł omówić z Tobą dostępne opcje. Upewnij się, że spełniasz wszystkie wymagania wizowe dla kraju docelowego, jeśli planujesz podróż po 31 grudnia 2020 roku.

Możesz kwalifikować się do wsparcia finansowego od Student Finance England, jeśli zapisałeś się na kurs w Anglii i chcesz odbyć część kursu w UE. Skontaktuj się z odpowiednią instytucją finansującą studentów, jeśli pochodzisz ze Szkocji, Walii lub Irlandii Północnej.

Erasmus + to unijny program finansowania edukacji, młodzieży, szkoleń i sportu. Możesz ubiegać się o staż za pośrednictwem swojego uniwersytetu macierzystego. Każdy, kto ma już zorganizowane staże, powinien upewnić się, że zarówno uniwersytet polski, jak i gospodarz zagraniczny zgadzają się, by podczas pandemii koronawirusa (COVID-19) można bezpiecznie odbywać program zgodnie z planem. Być może będziesz musiał wprowadzić pewne zmiany w swoich działaniach lub rozpocząć staż w późniejszym terminie, jeśli sytuacja się zmieni.

Wsparcie studenckie, do którego możesz się kwalifikować, i opłaty, które musisz wnieść, będą zależeć od tego, gdzie w UE planujesz studiować i kiedy się tam przeprowadzisz. Będziesz mieć prawo do zasadniczo takiego samego wsparcia, w tym opłat, jak studenci z państwa członkowskiego UE, w którym studiujesz, o ile mieszkasz tam do 31 grudnia 2020 roku. Obywatele Wielkiej Brytanii planujący studia w Republice Irlandii będą nadal objęci ustaleniami dotyczącymi wspólnej strefy podróży.

Warto sprawdzić:

• zasady pobytu i wymagania wizowe dla miejsca, w którym chcesz się uczyć;
• porady dotyczące opieki zdrowotnej dla obywateli Wielkiej Brytanii.
   

Nie będziesz kwalifikować się do wsparcia finansowego od Student Finance England, jeśli zapisałeś się na kurs w całości prowadzony za granicą. Skontaktuj się z odpowiednim organem finansującym, jeśli pochodzisz ze Szkocji, Walii lub Irlandii Północnej. Obywatele Wielkiej Brytanii, którzy chcą studiować cały kierunek studiów na uniwersytecie w państwie członkowskim UE po 31 grudnia 2020 roku, mogą wymagać uiszczenia opłat innych niż obecnie. Obywatele Wielkiej Brytanii studiujący w Republice Irlandii będą w dalszym ciągu objęci ustaleniami dotyczącymi wspólnego obszaru podróży.

Możesz skontaktować się z najbliższą brytyjską ambasadą, konsulatem, wysoką komisją lub FCDO w Londynie pod numerem 020 7008 1500, aby uzyskać pomoc lub poradę, jeśli potrzebujesz pomocy w nagłych wypadkach ze strony rządu Wielkiej Brytanii podczas pobytu za granicą.

Uznawanie wykształcenia uzyskanego w UK

Po zakończeniu okresu przejściowego nie ulegną zmianie tryb oraz zasady uznawania w Polsce dyplomów, świadectw szkolnych oraz innych dokumentów wskazujących na wykształcenie, wydanych przez szkoły i instytucje egzaminacyjne działające w systemach oświaty Anglii, Walii, Szkocji oraz Irlandii Północnej.

Świadectwa przedstawiające wykształcenie uzyskane w Wielkiej Brytanii mogą być w Polsce uznane: z mocy prawa, to znaczy bez konieczności poświadczania przez inne instytucje lub organy na terenie Polski, bądź w wyniku postępowania administracyjnego, prowadzonego przez Kuratora Oświaty.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące zmian wchodzących w życie wraz z zakończeniem okresu przejściowego, nie zwlekaj i napisz do nas już dziś! Chętnie pomożemy i odpowiemy na każde nurtujące Ciebie pytanie. Zapraszamy do kontaktu.